HOA ĐẠO-Nghệ thuật cắm hoa Ikebana

Hoa đạo là một nét văn hóa truyền thống của Nhật Bản, được biết đến rộng rãi với cách gọi khác là Nghệ thuật cắm hoa Ikebana.

Văn hóa hoa đạo bắt đầu từ thế kỷ 6, được bắt nguồn từ tục lệ dâng hoa cúng Phật khi mà văn hóa Phật giáo được hội nhập từ Trung Quốc lúc bấy giờ. Tuy nhiên, văn hóa hoa đạo chính thức ra đời là từ thời Muromachi, khi những cành hoa được cắm theo một nguyên tắc nhất định và ý thức hơn về việc mang lại nét đẹp hoàn mỹ, nghệ thuật hơn cho người thưởng hoa .

Trong văn hóa hoa đạo, việc cắm và trang trí hoa người ta dùng cụm 花を生ける (động từ là chữ 生：SINH) với ý nghĩa rằng, việc cắm hoa là duy trì sự sống nguyên sơ của thiên nhiên cây cỏ.

Với đặc trưng của một quốc đảo có bốn mùa rõ rệt, Nhật Bản có vô số các loài hoa sặc sỡ, đa dạng theo mùa. Môi trường này đã góp phần định hình cách nhìn nhận và thưởng thức nét đẹp cây cỏ hoa lá của người Nhật.

Hiện nay, văn hóa hoa đạo có rất nhiều trường phái khác nhau dựa vào hai tiêu chí khi cắm hoa：”Cách cắm hoa” và ”tinh thần hướng tới hoa đạo”.

Học viện xin giới thiệu tới các bạn 3 trường phái lớn và phổ biến nhất trong nghệ thuật cắm hoa như sau.

■IKEBONO（池坊）：Đây là trường phái lâu đời nhất, người ta cho rằng, “”lịch sử của IKEBONO chính là lịch sử của nghệ thuật cắm hoa”.

Đặc điểm của trường phái này là ”mang lại dáng hình vẹn nguyên của thiên nhiên tươi đẹp”.

Trường phái này có 3 phong cách (nghệ thuật cắm) chính.

・RIKKA（立花）：Đây là phong cách có lịch sử lâu đời nhất, xuất hiện từ thời Muromachi với tinh thần ”thể hiện phong cảnh thiên nhiên rộng lớn như núi, sông,… qua cây cỏ.”

・SHOKA（生花）：Phong cách này được định hình từ thời EDO, thể hiện ”sức mạnh sinh trưởng của cây cỏ qua việc kết hợp 3 loại hoa trở lên”.

・JIYUKA（自由花）：Như đúng tên gọi, phong cách này được cắm theo ”hơi hướng tự do, phóng khoáng”.

Ở trường phái Ikebono này, bạn sẽ được học kiến thức nền tảng và cách cắm hoa truyền thống.

■OHARA-RYU（小原流）：

Trường phái này xuất hiện từ thời Minh Trị. Vào thời đó, các loài hoa từ phương Tây được nhập khẩu vào Nhật Bản. Cũng chính vì điều này mà đã xuất hiện một trường phái Ohara-ryu độc lập với trường phái Ikebono trước đó.

Phong cách Moribana của trường phái này có sử dụng cả các loài hoa từ phương Tây. Đây là điểm khác biệt lớn với phong cách hoa đạo truyền thống của Nhật – chỉ sử dụng hoa trồng được ở Nhật. Ảnh hưởng từ phong cách Moribana, ngày nay có nhiều cách cắm hoa tự do, phù hợp với không gian ở hiện đại hơn.

■SOGETSU-RYU（草月流）：

Trường phái này khá là mới, xuất hiện vào năm 1927.

Đặc điểm của trường phái Sogetsu-ryu là rất tự do, không bị bó buộc bởi hình thức.

Mặc dù không có lịch sử lâu đời nhưng Sogetsu-ryu là một trong 3 trường phái lớn nhất đại diện cho nghệ thuật hoa đạo, sánh ngang với Ikebono và Ohara-ryu.

Ngoài ra, trong nghệ thuật hoa đạo còn có các trường phái khác như Enshu, Ko-ryu, Saga-ryu , Misho-ryu, Ryusei-ha.

HOA ĐẠO ĐƯỢC YÊU MẾN TRÊN KHẮP THẾ GIỚI

Không chỉ ở trong nước Nhật, hoa đạo cũng phổ biến ở khắp thể giới, được yêu thích bởi các nước Châu Á, Châu Âu, Bắc – Nam Mỹ, Châu Phi. Đặc biệt, hoa đạo rất được yêu phụ nữ và trẻ em yêu thích. Số lượng người theo học ở các lớp hoa đạo cũng tăng lên mỗi ngày.

Vì sao loại hình nghệ thuật này lại được yêu mến trên khắp năm châu như vậy?

Từ thời Minh Trị trở về sau, cùng với sự xuất hiện của trường phái Ohara-ryu, các loài hoa cỏ từ phương Tây được du nhập vào Nhật Bản. Chính vì thế, nghệ thuật cắm hoa đã xem xét đến một phong cách phù hợp với kiến trúc nhà cửa và nội thất của phương Tây. Đó chính là phong cách Moribana. Dần dần, điều chỉnh để phù hợp với văn hóa phương Tây cũng là một nhân tố được chú trọng trong nghệ thuật hoa đạo. Từ đó, tinh thần nghệ thuật của hoa đạo đã bắt đầu được đón nhận ở nước ngoài.

Nếu nhắc đến nghệ thuật hoa đạo truyền thống của Nhật, người ta thường liên tưởng tới việc sử dụng các dụng cụ và các loài hoa chuẩn Nhật. Nhưng việc có được những dụng cụ, vật liệu này rất khó đới với những người yêu văn hóa Nhật sống ở nước ngoài. Vì vậy, có thể nỏi rằng, đây thực sự là một nét văn hóa tuyệt vời khi mà nghệ thuật cắm hoa được điều chỉnh để phụ hợp với cả phong cách, lối sống của đất nước họ.

HỌC HOA ĐẠO CÓ HIỆU QUẢ GÌ?

Việc học nghệ thuật cắm hoa có tác dụng nuôi dưỡng tâm hồn, cách cảm nhận của con người.

Khi cắm hoa, năng lực tập trung và năng lực quan sát được chú trọng, Nghệ thuật cắm hoa Ikebana là việc mang vẻ đẹp của thiên nhiên tái hiện lại trên bình cắm hoa. Vì năng lực tập trung được coi trọng, nên nếu người cắm công quan sát kỹ thì hoa sẽ bị lộn xộn.

Năng lực quyết đoán cũng rất cần thiết. Đặc biệt là việc quyết định cắt phần nào của cây hoa. Trong nghệ thuật cắm hoa, nguyên tắc là cắt sau khi đã đo chiều cao của nó. Ngoài ra, việc quyết đoán để chọn loại hoa, việc kết hợp như thế nào cũng rất cần thiết.

Khi cắm hoa, thường sẽ định hình quá trình, hình dáng từ lúc bắt đầu cho đến lúc hoàn thành. Tùy thuộc vào trường phái mà có thể điểm thêm cá tính của người cắm vào. Việc định hình, sáng tạo ra một tác phẩm Ikebana độc nhất của bạn góp phần nuôi dưỡng năng lực sáng tạo.

Người ta cũng nói rằng, loại hình nghệ thuật này cũng có ảnh hướng tới tâm hồn con người. Khoảnh khắc bắt gặp thiên nhiên cây cỏ, chúng ta cảm nhận được hương thơm và vẻ đẹp của nó, có tác dụng chữa lành, giúp tâm hồn khỏe khoắn hơn.

Ngoài ra, thông qua nghệ thuật cắm hoa, con người sẽ dần hình thành được cảm quan, cách tôn trọng thiên nhiên, cách quan tâm đến suy nghĩ của người thưởng hoa.

Bằng việc nuôi dưỡng tâm hồn và biết cảm ơn những gì mà thiên nhiên ban tặng, con người sẽ có cách suy nghĩ tích cực hơn, góp phần thay đổi cuộc sống theo hướng tích cực.

Bạn đã sẵn sàng để học hoa đạo (nghệ thuật) cắm hoa Ikebana chưa?

Follow me!